Θόας, βασιλιάς των Αιτωλών

Βασιλιάς της Καλυδώνας και Πλευρώνας (αρχαίων πόλεων στην Αιτωλία κοντά στον ποταμό Εύηνο). Γιος του Ανδραίμονα και της Γόργης. Ήταν ανηψιός του Μελέαγρου από τη μεριά της μητέρας του.Εθεωρείτο, ένας από τους πιο πλούσιους, γενναίους και όμορφους άνδρες και αποτέλεσε έναν από τους υποψήφιους μνηστήρες της Ελένης, της ωραίας Ελένης.
Όταν ξεκίνησε ο Τρωικός πόλεμος, πήρε μέρος στην εκστρατεία εναντίον της Τροίας ως αρχηγός των Αιτωλών, με 40 μαύρα καράβια..

Στους  Αιτωλούς ήταν  αρχηγός  ο  Θόας, γιος  του  Ανδραίμονα,

οι  οποίοι  έμεναν  στην Πλευρώνα, στην  Ώλενο, στην  Πυλήνη,

στην  παραθαλάσσια  Χαλκίδα  και  στην  πετρώδη  Καλυδώνα,

γιατί  δεν  ζούσαν  πια  οι  γιοι  του  αντρειωμένου  Οινέα,

κι  ο  ξανθός  Μελέαγρος  είχε  και  αυτός  πεθάνει.

Γι’  αυτό  σ’  όλους  του  Αιτωλούς ορίστηκε  βασιλιάς  ο Θόας

και  τον  ακολουθούσαν  σαράντα  μαύρα  καράβια

Όμηρος Β 638 -644

Στον πόλεμο, ο Θόας διακρίνεται και αναπτύσσει σημαντική πολεμική δράση. Συναποφαζίζει με τους υπόλοιπους Αχαιούς βασιλιάδες για την έκβαση της πολιορκίας και συμμετέχει σε όλες τις γνωστές μας σπουδαίες αναμετρήσεις μαζί με τους πιστούς του Αιτωλούς πολεμιστές.  Γι'αυτό και μνημονεύεται σε πολλά σημεία, εκτός  του  καταλόγου  των  πλοίων,  μάλιστα κατά  τα  λεγόμενα  του  Ομήρου  είναι  σεβαστός  απ’  όλους  τους  Αιτωλούς  π.χ.
                       
     

                           « σ’ αυτόν  απάντησε(ο Ποσειδών) …(με  την  μορφή) του  Θόαντα,

γιου  του  Ανδραίμονα, που  βασίλευε  στους  Αιτωλούς  σε  όλη  την  Πλευρώνα

και  την  τραχιά  Καλυδώνα  και  σαν  θεός  ελάμβανε  τιμές».

΄Ομηρος Ν 216-218

Κατά τον Τρωικό Πόλεμο ο Θόας παραμόρφωσε το πρόσωπο του φίλου του Οδυσσέα με χτυπήματα μαστιγίου, ώστε να μπορέσει ο πανούργος ήρωας να περάσει χωρίς να τον αναγνωρίσουν τις πύλες της Τροίας και να δει την Ελένη για να συνεννοηθεί μαζί της με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να αλώσουν την πόλη. Επιπλέον καταγράφεται ως ένας από τους ήρωες που κρύφτηκε στον Δούρειο ίππο.

Μετά την άλωση της Τροίας, ο Θόας επιστρέφει στην πατρίδα του την Αιτωλία, όπου συνεχίζει την προηγούμενη ζωή του, αρκούμενος στα διοικητικά του καθήκοντα. Ο Απολλόδωρος γράφει ότι στην αυλή του κατέφυγε ο Οδυσσέας όταν τον κατεδίωξε ο Νεοπτόλεμος. μετά τη δολοφονία των μνηστήρων της Πηνελόπης. Ο Οδυσσέας νυμφεύθηκε την κόρη του Θόαντα και απέκτησε μαζί της ένα γιο, τον Λεοντόφονο κι έμεινε στην Αιτωλία ως τον θάνατό του.