Σπάνια συνέντευξη για Ηρώο Καλυδώνας

ανασκαφή στο Ηρώον από Έλληνες και Δανούς αρχαιολόγους

κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου.

    Λίγο πριν ξεκινήσει ο πόλεμος του 1940, ο μεγάλος αρχαιολόγος Κωνσταντίνος Ρωμαίος, δίνει μια σπάνια συνέντευξη στο κρατικό ραδιόφωνο, για την αρχαία Καλυδώνα και κυρίως για την ανακάλυψη του σημαντικού Ηρώου της Καλυδώνας. Να σημειωθεί, ότι ο τόπος μας αποτέλεσε σημείο πολυετών αρχαιολογικών ερευνών του Κ.Ρωμαίου και πολλά από τα μνημεία που γνωρίζουμε σήμερα στην Αιτωλία και Ακαρνανία, οφείλονται σε αυτόν τον σπουδαίο επιστήμονα.

    Παρατίθεται εδώ ένα απόσπασμα από εκείνη την συνέντευξη:

«.... Έναν σπουδαιότατο τάφο - θάλαμο υπόγειο καμαρωτό - έχομε να ιδούμε στην Καλυδώνα ,την περίφημη στην αρχαιότητα πόλη του Μελέαγρου, δύο ώρες ανατολικά από το Μεσολόγγι.

  Παραλείπω για συντομία τη δραματική ιστορία της ανασκαφής του και τις πρώτες εντυπώσεις , αφού παρόμοιες θα δοκιμάσουμε και τώρα με την νοερή επίσκεψη του μνημείου.

    Παίρνοντας τον δρόμο απ' το Μποχώρι, το κοντινό χωριό, φθάνουμε μετά από ένα τέταρτο σ' ένα μεγάλο σύμπλεγμα ερειπίων , κατασκευές χρήσιμες για την λατρεία του νεκρού, που ήταν αφηρωισμένος κατά το 150 π.χ., σαν να ειπούμε ¨άγιος¨ με την χριστιανική ονοματολογία.  Σε μια επιγραφή ονομάζεται ¨Λέων , ήρως και νέος Ηρακλής¨. Για να κατεβούμε στον τάφο θα πηδήσωμεν πρώτα σ' ένα τετράγωνο άνοιγμα 90 εκατοστά βάθος, και ύστερα κάτω από χτιστή σήραγγα, μετρώντας εννέα σκαλιά, θα βρεθούμε μπρος στη θύρα του νεκρικού θαλάμου, τρία μέτρα βαθύτερα. 

   Τα δύο θυρόφυλλα είναι λίθινα, βαριά, μα, όμορφα πελεκημένα και στολισμένα με διακοσμητικά μεγάλα καρφιά, μπορούσαν εύκολα να στρέφουν επάνω σε χάλκινες στρόφιγγες, και μάλιστα να κλειδώνουν.

    Τα ωραία θυρόφυλλα μεταφέρθηκαν στο Εθνικό Μουσείο, αλλά ο επισκέπτης θα αποζημιωθεί με το παραπάνω, αντικρίζοντας δύο θαυμάσιες λίθινες κλίνες, που σε σχήμα Γ πιάνουν το μεγαλύτερο μέρος του

στεγασμένου με κομψή καμάρα θαλάμου. Βλέπομε σε κάθε κλίνη δύο προσκέφαλα, από ένα στις άκρες  - κλίνη αμφικέφαλος -  με τόση επιτυχία πελεκημένα, ώστε να ειπείς πως το κεφάλι και τα πόδια δε θα αισθανθούν εκεί ποτέ τη σκληρή πέτρα, αλλά τη μαλακώτερη βάση για την ανάπαυση.  Επίσης μαλακό και παχύ φαίνεται το στρώμα κάτω, αντίθετα με την στενώτερη λεία ταινία, που εικονίζει τον ξύλινο σκελετό του κρεβατιού, στηριγμένου σε θαυμάσια τορνευτά πόδια.

 

    Συμπληρωματικό για την όλη εικόνα στέκει κάτω και στη μέση κάθε κλίνης από ένα υπόβαθρο, που θα βοηθήσει ν' ανεβή ο νυσταγμένος στο κρεβάτι του. Το ένα μάλιστα απ' αυτά είναι μεγαλύτερο για την κεντρική του θέση και εξαίρετα στολισμένο... Μέσα σε λεπτότατη αναδενδράδα αντιμετωπίζουν το ένα τ' άλλο δύο φίδια, δράκοντες, φύλακες του τάφου.
Για ποιο λόγο τώρα έγινε η μεγαλότεχνη αυτή απεικόνιση της κλίνης είναι αυτονόητο. Ο αιώνιος και αδιατάρακτος ύπνος σαν ιδέα και σαν ευχή ανθρώπινη είναι αδύνατο στην περιοχή των πλαστικών τεχνών καλύτερα να παρασταθεί.  Πρακτική χρησιμότητα οι δύο κλίνες μέσα στον θάλαμο δεν είχαν άλλη παρά να κρύψουν μέσα στο εσωτερικό κενό κάτω από το στρώμα τα τεφροδόχα αγγεία του ήρωα και των συγγενών του...»