Ο Μελέαγρος στην τέχνη

  Σε κάποιο προηγούμενο άρθρο μας, έγινε αναφορά στον Μελέαγρο, έναν από τους σπουδαιότερους και πιο γνωστούς ήρωες της ελληνικής μυθολογίας. Δεν θα ήταν υπερβολικό να σημειώσουμε και της αιτωλικής μυθολογίας, αφού ένα σωρό μύθοι έχουν γεννηθεί στην Αιτωλία και συγκεκριμένα στην Πλευρώνα και Καλυδώνα.

    Εκπληκτικό είναι το εύρος αναπαραστάσεων του Αιτωλού ήρωα,
είτε σε προτομές, είτε σε αγάλματα, είτε σε πίνακες ζωγραφικής, από την αρχαιότητα και την αναγέννηση, μέχρι και τις μέρες μας. Εκτός από ελάχιστα (υπάρχει μια προτομή του Μελέαγρου στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αγρινίου), τα περισσότερα βρίσκονται σε ξένα μουσεία, αλλά και σε ιδιωτικές συλλογές ή εκθέσεις. Ο μύθος του Μελέαγρου με το κυνήγι του καλυδώνιου κάπρου, η σχέση του με την Αταλάντη, αλλά και ο τραγικός του θάνατος γοήτευσε πολλούς καλλιτέχνες, που θέλησαν να αποδώσουν τον ήρωα με τον δικό του τρόπο ο καθένας.

    Ρίχνοντας μια ματιά στα ευρήματα-έργα τέχνης που ακολουθούν, πικρία μπορεί να προκαλέσει το γεγονός ότι στον νομό μας, τον νομό Αιτωλοακαρνίας, μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, δεν γνωρίζει ποιος ήταν ο Μελέαγρος, ίσως αρκετοί να μην έχουν ακούσει ποτέ το όνομά του. Πολύ σωστά είχε σχολιάσει κάποτε ένας λόγιος του τόπου μας: " ο Μελέαγρος είναι ξένος στον τόπο του".Επιπλέον, πουθενά δεν υπάρχει κάποιο μνημείο (άγαλμα, προτομή, κ.τ.λ.)που να σχετίζεται με τον Αιτωλό ήρωα.
Εκτός από κάποιες οδούς με το όνομα "Μελέαγρος" ή ονόματα κρασιών, μελιών ή ονομασίες συλλόγων κ.τ.λ., δεν υπάρχει πουθενά αναφορά στο όνομα του θρυλικού ήρωα.

Ας γνωρίσουμε λοιπόν τον Μελέαγρο, τον ήρωα της Αιτωλίας, μέσα από διαχρονικά έργα τέχνης, ελληνικά και ευρωπαϊκά.

                                                                                         

Το έργο αυτό είναι  ρωμαϊκό αντίγραφο  (περ. 150 μ.Χ.) ελληνικού  πρωτοτύπου  του 4ο αι. π.Χ. που αποδίδεται στον Σκόπα ( ο γλύπτης που φιλοτέχνησε την Νίκη της Σαμοθράκης και το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού, ένα από τα 7 θαύματα της αρχαιότητας). Βρίσκεται στο Μουσείο Πίου και Κλήμη(Museo Pio-Clementino).

           

                                                                                                                                                          
 

Ο Μελέαγρος που εκτίθεται στο Μουσείου της Περγάμου στο Βερολίνο είναι και αυτός ρωμαϊκό αντίγραφο ( 1ος αι. μ.Χ.) του αγάλματος του Σκόπα (4ος αι. π.Χ.). Πρόκειται για μαρμάρινο άγαλμα με ύψος 2,09 μ.  Τμήματα του αγάλματος βρέθηκαν, το 1835  σε ρωμαϊκή έπαυλη, την οποία κοσμούσαν και άλλα αντίγραφα ελληνικών αγαλμάτων. 

 

Μελανόμορφο αγγείο,μέσα 6ου αι.π.Χ. (έργο του Κλειτία 570 π.Χ.-560 π.Χ.) Αρχαιολογικό μουσείο Φλωρεντίας. Στο πάνω μέρος του αγγείου ο Μελέαγρος επιτίθεται στον κάπρο.   

Οινεύς, Aταλάντη, Μελέαγρος. Χαραγμένος σε ετρουσκικό καθρέφτη, χάλκινο, 4ος-3ος αι. Μουσείο του Λούβρου- Τμήμα Ελληνικών, Ετρούσκων και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων, Denon πτέρυγα, ισόγειο, αίθουσα 20.

Θάνατος του Μελέαγρου. Απόσπασμα από ρωμαϊκή σαρκοφάγο 2ου αι. μ.Χ. Εκτίθεται  στο Μουσείο Λούβρου

Ο Μελέαγρος παρουσιάζει στην Αταλάντη, το κεφάλι του
καλυδώνιου κάπρου, 2ο μισό του 16ου αι. μ.Χ.
Bode Museum Βερολίνο

François Boucher, O θάνατος του Μελέαγρου, περ. 1727,
Μusée des beaux-arts de Rennes

1770: Το κυνήγι του καλυδώνιου κάπρου. Διακρίνεται ο Μελέαγρος και πίσω στο βάθος η Καλυδώνα.  Δημιουργός Richard Wilson

                                                                                          Μελέαγρος και Αταλάντη, 1618 μ.Χ.
                                                                                 Jacob Jordaens, Βασιλικό Μουσείο
                                                                                           Καλών Τεχνών, Αμβέρσα

Μελέαγρος και Αταλάντη, μετά το κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου νωπογραφία από την Πομπηία 50-70 μ.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Νάπολης

Ρωμαϊκό αντίγραφο της Κεφαλής του Μελέαγρου.

Το πρωτότυπο ήταν δημιούργημα του Σκόπα.

Αποκαταστημένο αντίγραφο στο Βρετανικό Μουσείο.

Το κυνήγι του καλυδώνιου κάπρου, Peter Paul Rubens 1616-1620 μ.Χ. Βιέννη

                                                                        Peter Paul Rubens Flemish, περίπου 1611 - 1612 λάδι σε μουσαμά

Σαρκοφάγος με το κυνήγι του Καλυδώνιου Κάπρου από προκονήσιο μάρμαρο. Στο κέντρο ο Μελέαγρος που κυνηγά τον Καλυδώνιο κάπρο πριν από την Άρτεμη. Μουσείο Καπιτωλίου.

Αταλάντη και Μελέαγρος, Γιάκομπ Γιόρντενς  λάδι σε μουσαμά, 151 × 241 εκ., Μουσείο Πράδο

"Ο Μελέαγρος και Αταλάντη», Giulio Romano.

Ο Μελέαγρος μεταφέρει το κομμένο κεφάλι του καλυδώνιου κάπρου, Louis-Simon Boizot, 1771, Μουσείο Λούβρου

Μελέαγρος και Αταλάντη, Steffen Heilfort,
Neues Palais, Βραδεμβούργο

ιταλικό μετάλιο που αναπαριστά τον Μελέαγρο
 να κυνηγά τον Καλυδώνιο κάπρο

Μελέαγρος, 200 μ.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Μιλάνο

Μελέαγρος, του γλύπτη Johann Christian Kirchner,1723, Neschwitz Schlosspark Σαξονία

       Ο Μελέαγρος σκοτώνει τον κάπρο, Nicolas Coustou, 1703-1706, Musée-Promenade του  Marly-le-Roi Louveciennes, Γαλλία

Η μαρμάρινη κεφαλή του Μελεάγρου από το Ηρώο της Καλυδώνας, Αρχαιολογικό Μουσείο Αγρινίου. Από τα λίγα έργα τέχνης που έχουν σχέση με τον Μελέαγρο και βρίσκεται στην Ελλάδα.