Η αρχαία Στράτος

    Η πόλη Στράτος στην αρχαιότητα ήταν Πρωτεύουσα των αρχαίων Ακαρνάνων. Τα ερείπιά της σώζονται κοντά στη δυτική όχθη του Αχελώου, στο σημείο όπου το ποτάμι φτάνει στην πεδιάδα του Αγρινίου.

Η ευφορότατη περιοχή της ακαρνανικής πεδιάδας στην οποία εκτείνεται η αρχαία πόλη Στράτος ονομαζόταν «Στρατικόν τέλος». Ο Θουκυδίδης χαρακτηρίζει την αρχαία Στράτο ως «πόλιν μεγίστην της ’ Ακαρνανίας» Ιστορίαι Β΄ 80.

    Η νευραλγική γεωγραφική – στρατιωτική θέση, καθώς και ο οχυρωματικός περίβολός της κατέστησαν την πόλη ισχυρή και της επέτρεψαν να γίνει η πρώτη έδρα του «Κοινού των Ακαρνάνων» κατά τον 5^ο π.Χ. αιώνα, μέχρι τον 3^ο π.Χ. αιώνα, όταν η έδρα του κοινού μεταφέρθηκε στη Λευκάδα.

    Εξετάζοντας ετυμολογικά την ονομασία Στράτος καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι προέρχεται από τη λέξη στρατός, η οποία με τη σειρά της παράγεται από το ρήμα στορέννυμι ή στόρνυμι ή στρώννυμι που ως μεταβατικό (δέχεται αντικείμενο) = καταστρώνω, εξαπλώνω, διασπείρω, ενώ ως αμετάβατο (δεν δέχεται αντικείμενο) = εκτείνομαι μέχρι τινός.

   Η πρώτη, λοιπόν, σημασία της ονομασίας Στράτος ήταν στρατιωτικός σταθμός, τόπος που συγκεντρώνονταν οι Ακαρνάνες για να

διαβούν στην αντίπερα όχθη του Αχελώου ή να υπερασπισθούν τα σύνορα της γης τους από τους αντιπάλους Αιτωλούς.

   Με την πάροδο του χρόνου η περιοχή Στράτος από τόπος συγκέντρωσης στρατευμάτων μετατρέπεται σε πόλη, χωρίς να πάρει νέο όνομα, γιατί, σύμφωνα με τον Όμηρο, η λέξη στρατός σημαίνει όχι μόνο τους στρατιώτες, αλλά και ολόκληρο το λαό. Ο Στέφανος Βυζάντιος αναφέρει: «Στράτιον πόλις Ακαρνανίας ο πολίτης Στρατιώτης και Στράτιος» και «Στράτος πόλις Ακαρνανίας θηλυκως  και αρσενικως, ο πολίτης Στράτιος» επισημαίνοντας την πόλη ως ο Στράτος και η Στράτος.

Η περιοχή είχε κατοικηθεί από την υστεροελλαδική εποχή. Η πόλη όμως της Στράτου άρχισε να αποκτά σημασία από τον Ε΄ π.Χ. αιώνα. Το 429 π.Χ. και το 391 π.Χ. την πολιόρκησαν χωρίς επιτυχία οι Σπαρτιάτες. Ο Σπαρτιάτης Ευρύλοχος πέρασε το 426 π.Χ. κάτω από τα τείχη της χωρίς να τολμήσει να την προσβάλει. Ογδόντα περίπου χρόνια αργότερα την κατέλαβε ο Βασιλιάς της Μακεδονίας Κάσσανδρος και το 263 π.Χ. οι Αιτωλοί. Το 188 π.Χ. την κυρίεψαν οι Ρωμαίοι. Η παρακμή της άρχισε μετά την ίδρυση της Νικόπολης. Στην περιοχή σώζονται εντυπωσιακά ερείπια, ανάμεσα στα οποία και ο ναός του Στρατίου Διός (φωτογραφία). Ο ναός αυτός χτίστηκε τον Δ΄ π.Χ. αιώνα και είναι λίγο μεγαλύτερος από τον αθηναϊκό ναό του Ήφαιστου («Θησείο»). Η ακρόπολη στεφανώνει το βορειότερο ύψωμα του προβόλου των τειχών, έσχατο οχυρό μάλλον παρά το ιερό κέντρο της πόλεως

Ο επισκέπτης σήμερα μπορεί να περιηγηθεί τον αρχαιολογικό χώρο και να θαυμάσει το μεγάλο αρχαίο θέατρο της Στράτου (φωτογραφία) χωρητικότητας 6.000 θεατών. Επίσης σώζονται τα ερείπια της Αγοράς και πολλών δημοσίων και ιδιωτικών κτηρίων. Σε παρακείμενο λόφο υπάρχει ο ναός του Στρατίου Διός.  Τα τείχη της Στράτου έχουν κυκλικό σχήμα και σώζονται πύργοι και πύλες των κλασικών χρόνων που διατηρούνται άριστα.

---

                                                                              Αναπαράσταση της προσόψεως του αρχαίου Ναού